De impact van samen luisteren. Naar muziek, naar elkaar en naar de wereld.
Bijna de helft van de luisterspecialtournee Touché zit er op. De tijd doet even niet mee, want het lijken al weken dat ik onderweg ben met boxen, tekst en muziek. En wat een genot om mensen te raken met deze luisterspecial. Waarin er flink heen-en-weer geboemerangd wordt. Want spontane publieksreacties komen linea recta binnen bij mij, waarop ik ter plekke reageer. En vice versa.
POGING TOT BESCHRIJVEN Hoe vang ik dat wat ter plekke ontstaat in woorden? Gloeiende oren en glimmende ogen is zo’n poging. Rode konen, intense blikken, uitgestrekte armen, ontspannen schouders, dikke traandroppen, arm om elkaar heen, hand op knie, weglopen uit de zaal-want te heftig, vibrerende pauze na een uur, stil en zachte ogen, bijna zichtbare energiewolken boven de mensen. Soms geconcentreerde stilte. Dan weer uitgelaten lachen en gegrinnik zijn andere beschrijvingen.
'Het onderdeel ‘mijmeringen’ waar ik zelf aan deel mocht nemen werkt erg verbindend in de groep. Dat merkte ik ook aan de reacties na afloop.' en 'Wat ik in ieder geval overhoud van de donderdagochtend is dat elke muziek ‘bezield’ is en dat jij ons die ziel hebt laten ervaren/voelen. Dank je daarvoor.', mailde een ervaringsdeskundige uit Nijmegen.
Wat ik bijna altijd zie gebeuren is dat luisteraars een verhoogd gevoel van ontvankelijkheid krijgen. Een 'omkering van onze gebruikelijke culturele training, die ons leert om snel te analyseren' en te oordelen. Een halve quote van auteur (en kunstenaar) Jenny Odell.
ERVAREN En soms komen er echt fantastisch, mooie woordschetsen voorbij in een luisterspecial. Geweldige spontane pogingen een persoonlijke muziekmijmering in woorden te vatten die direct keihard binnenkomt. Maar niet reproduceerbaar is. Door mij niet in ieder geval want voor je het weet, wordt er een onverwachte bocht genomen door een luisteraar, die ergens nieuw licht opwerpt én weer een nieuwe laag aan hetzelfde muziekfragment toegevoegd. Precies de intentie van een luisterspecial. Preciezer: één van de intenties van mijn werk.
Zo ben ik vast niet de enige die Blackbird vanaf nu bijvoorbeeld nooit meer kan beluisteren zonder aan de luisterspecial in Heerenveen te denken. De luisteraar die The Beatles meebracht sprak fantastisch over wat het nummer voor hem betekende. Iets met ‘licht in de duisternis’, maar dan absoluut origineler verwoord. Instemmend geknik volgde. Net als subtiele aanmoedigingen van andere koorleden toen er tranen van geluk én pijn kwamen. Denk aan de olé’s bij de flamenco maar dan anders. Mooi om te zien en ontroerend om mee te maken.
AANDACHT
Het was dezelfde luisteraar die vooraf, tussendoor en achteraf super spontaan reageerde. Om het citaat- geleend van Plato- kwam vragen. Reactie gaf op mijn visitekaartje. Het beeld van Studio Hoor werd enorm door hem gewaardeerd. Ik beloofde het de ontwerper door te geven. Bij deze Dirk Laucke!
Mijn reactie op zijn Blackbird was de versie van Eric Vloeimans met Holland Baroque laten horen. Yep, er zijn fans bijgemaakt voor deze club muzikanten. Net als waardering voor Modelo62 die Passing van Samuel Vriezen speelt. Na mijn mijmervraag - bestaat er ‘sociale’ muziek- ging het over muziek van de Aka, spreeuwenzwermen en voelsprieten aanzetten, waardoor Passing meer ging leven. Dikke kans dat er luisteraars zijn die aandacht en tijd gaan nemen om die dikke 24 minuten muziek thuis geconcentreerd te beluisteren.
DEEEEEEP Nu gebeurt er altijd van alles tijdens mijn luisterprojecten. Muziek laat altijd bewegen. Raakt. Of je nu wil of niet. Maar tijdens Touché zijn reacties krachtiger. Heftiger introvert én extravert. De Touché-luisteraars zijn ziek, ongeveer beter of mantelzorger. Kanker doet heftige dingen. Ook dat komt af en toe extra naar boven, maar levert sowieso een continue bromtoon. Die alle kanten opkleurt. Ook bij deze muziekverteller met haar eigen bagage op kankergebied, wat deze tournee extra bijzonder én intens maakt.
Grinniken kan ik dan ook weer, als ik me realiseer dat er eerst werd voorgesteld dat de zeeman me van de trein op zou halen. Uiteindelijk deed de dirigente dat. De zeeman (95 ) met rollater die krachtig klinkt als hij De Zee van Toon Hermans meezingt. Wie houdt het daarbij droog..
WORDT VERVOLGD Ik verheug me op luisterspecials die nog komen tijdens deze eerste tournee. Het is de bedoeling dat er een tweede ronde gaat komen. Helaas is de Balkonscene-subsidie op. Keiharde pecunia dienen gezocht te worden voor die tweede tour. Maar nu even niet.
Ik zie uit naar Touché in Zwolle, Den Haag, Leiden en Ede.
A suivre!
PS nog eens wil ik benadrukken dat de support van Fonds Podiumkunsten er voor zorgt dat de meeste energie van mij gaat naar 'daar waarvoor ik gemaakt ben': met muziek mensen prikkelen zodat de kracht van muziek nog meer binnenkomt. Geen persberichten hoeven maken, pers benaderen, publiek prikkelen, stoelen, posters of consumpties regelen zorgt op de één of andere manier voor extra focus op inhoud;). En daar wordt iedereen gelukkiger van!
A suivre!
* de titel is een quote uit één van de eerste reacties die ik ooit kreeg van een theatermedewerker op mijn eerste openbare luisterspecial:
'Wel muziekliefhebber. Geen muziekkenner. Al helemaal niet als het om oude muziek gaat. En na de luistersessie van Brechtje Roos ben ik het nog steeds niet. Maar dat ligt niet aan haar. Ik heb 2 uur lang met veel plezier geluisterd en gekeken naar een vrouw met een I-pod die me meenam naar onbekende werelden. Zo weinig middelen, zoveel effect.'