Binnen handbereik voor velen..
Geen vrijheid hebben; het is miljoenen mensen bekend.* Geen vrijheid voelen; daar lopen vast nog veel meer mensen mee rond. Ik schat in dat velen veel meer ruimte hebben dan gedacht. En dan praat ik over die ruimte die altijd te bezoeken is. Waar je ook bent en hoe je er bij hangt, zit, staat of ligt. Wachtend op een trein, in between jobs, dromend op een ziekenhuisbed. Een ruimte die veilig is (als alles werkt): de geestelijke ruimte. Zelf noem ik het de persoonlijke jukebox. Jouw speeltuin vol geinig materiaal. Te bereiken via fantasie, reflectie en creativiteit.
CREATIVITEIT Altijd bij de hand en vol ervaringen, herinneringen, geuren, klanken, gevoelens waar de drager iets mee heeft. Waar uit gehaald kan worden. Die op allerlei creatieve, natuurlijke, kunstzinnig, culturele manieren bijgevuld en ingericht kan worden. Die eenmaal aangezet direct laat bewegen. Waar je ook bent. Instant zon, zoetheid en lucht zien en voelen via fantasie. Natuurlijk kan de jukebox haperen, zacht klinken, defect lijken. Maar als de nood hoog is, is de aan knop meestal vindbaar. Juist. Zoals keer op keer verhalen bewijzen.
Stilvallen is daarbij opvallend vaak nodig. En juist mensen die extreem stilgezet worden, blijken extreem goed in staat om zich via hun jukebox vrij te voelen. Nelson Mandela is daar ongetwijfeld het bekendste voorbeeld van: 'Muziek is een groot goed: het heeft de kracht om ons te verheff en en om ons te bevrijden. Het kan mensen laten dromen. Het kan ons verbinden. Dát is de kracht van muziek.' Het neuriën van een een lied uit zijn jeugd gaf hem kracht om door te gaan. In het geval van Mandela zorgde muziek er trouwens mede voor dat zijn gevangenschap aandacht bleef krijgen.
De weg naar de figuurlijke vrijheid loopt via fantasie, omdenken, verzinnen, geloof, spelen, creativiteit. Via opgeslagen verhalen, klanken, beeldend werk en dansen het lichaam en de geest op zo'n manier prikkelen dat er kracht en vrijheid gevoeld wordt. Zonder dat ik nu bedoel dat het daarbij alleen maar over tra,la, laa en zon gaat. Ook woede, agressie, verdriet kunnen zonder gevolgen voor anderen intern beleefd worden. Via muziek luisteren bijvoorbeeld. Want gewonde luisteraars door een 'woedende' gitaarsolo? Ik hoorde er nooit over.
VRIJ VOELEN Doorvoelen van shit, pijnlijke zaken, verdriet zodat je uiteindelijk vrij(er) kunt zijn; het ontstaat regelmatig voor mijn neus bij luisteraars. Net als de gelukzalige blikken en lachrimpels. Je vrij voelen óm te voelen. Krachtiger worden via het aanjagen van de fantasie en creativiteit. Of dat nu over zelf muziek maken gaat, dansend over straat gaan, dagdromen in het museum of actief luisteren gaat. Ook ik ben graag die aanjager van dit soort vrijheid en lang niet de enige natuurlijk. Hoor, via de link, schrijver Christine Otten maar over haar project met gevangenen.
Zelf interactief luisterend ervaren kan binnenkort weer bij een Luisterspecial in Zwolle. Thema? Freedom. Losjes gebaseerd op een 4 /5 mei- opdracht van jaren geleden. Met verhalen over muziek van luisteraars, oorlogsoverlevers, (politiek) gevangenen als inspiratiebron.
* Voor de mensen die letterlijk gevangen zitten kun je op een heel simpele manier iets betekenen: abonneer je op de urgente acties van Amnesty en 'schrijf' binnen 5 seconden een mail voor de vrijheid van een ander. En ondersteun je daarnaast Freemuse (de organisatie voor onderdrukte artiesten) dan zorg ook jij ervoor dat vele vrije makers zich gehoord voelen. Trouwens ook een bijwerking van de interactieve luisterprojecten: samen luisteren naar muziek en naar elkaar doet iets. In het ultieme geval voel je je ruimer. Vrijer.
A suivre!
PS Waardeer je mijn vrije mijmeringen? Leuk.
LINKS Freedom Christine Otten